พระบรมรูปในหลวงรัชกาลที่9ทรงงาน(ประทับยืนทรงชี้ไปที่พื้นแผ่นดิน) รุ่น ที่ระลึกสร้างพระตำหนักปากพนัง ปี 2540เนื้อบรอนซ์นอก (อิตาลี) สูง 23.5 นิ้ว

“โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง อันเนื่องมาจาก

พระราชดำริ” ในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช

เป็นอีกหนึ่งโครงการในพระราชดำริอันแสดงถึง

พระอัจฉริยภาพในด้านการจัดการน้ำ

และแสดงถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จ

พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชที่มีต่อปวงชนชาวไทย

โดยเฉพาะประชาชนทางภาคใต้ แถบจังหวัด

นครศรีธรรมราช 
       
ลุ่มน้ำปากพนัง ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของจังหวัดนครศรีธรรมราช

มีต้นน้ำอยู่ที่เทือกเขาบรรทัด ในเขตตำบลวังอ่าง อำเภอชะอวด

จ.นครศรีธรรมราช จากนั้นไหลผ่านอำเภอชะอวด อำเภอเชียรใหญ่

และมีคลองสาขาจากอำเภอหัวไทร

ไหลมารวมกันที่บ้านปากแพรก จนกลายเป็นแม่น้ำปากพนัง

และไหลลงสู่อ่าวนครศรีธรรมราช มีความยาว 156 ก.ม.

มีพื้นที่ครอบคลุม 13 อำเภอของ 3 จังหวัด คือ

นครศรีธรรมราช พัทลุง และสงขลา

รวมพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 3,100 ตร.กม. หรือประมาณ

1,937,500 ไร่ โดยสองฝั่งแม่น้ำปากพนังมีลักษณะ

ภูมิประเทศที่หลากหลาย ทั้งป่าต้นน้ำ ป่าพรุ ป่าชายเลน

และพื้นที่ชายฝั่ง 

พระบรมรูปของในหลวงรัชกาลที่ 9 ภายในพิพิธภัณฑ์

  ประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ หรือเขื่อนปากพนัง

แม่น้ำปากพนังเป็นแม่น้ำสายสำคัญทางด้านเกษตรกรรม

โดยแต่เดิมบริเวณลุ่มน้ำปากพนังเป็นบริเวณที่ราบมีพื้นที่นา

กว่า 500,000 ไร่ มีโรงสีข้าวมากถึง 9 โรง ถือได้ว่าเป็น

อู่ข้าวอู่น้ำของภาคใต้ก็ว่าได้ แต่เมื่อการพัฒนาทางเศรษฐกิจ

เข้ามา ทำให้พื้นที่ป่าต้นน้ำถูกทำลาย เกิดปัญหาน้ำเค็ม

รุกน้ำจืด ส่วนพื้นที่ใกล้ชายฝั่งชาวบ้านปรับเปลี่ยนจากนาข้าว

มาเป็นนากุ้ง ทำให้เกิดน้ำเสียจากบ่อเลี้ยงกุ้งกระทบถึง

นาข้าว ชาวบ้านทะเลาะขัดแย้งกันเอง

ส่วนในพื้นที่ป่าพรุก็มีปัญหาน้ำเปรี้ยว จนพื้นที่บริเวณนี้เกิด

ปัญหา “4 น้ำ 3 รส” สร้างความเดือดร้อนให้ชาวในพื้นที่

ลุ่มน้ำปากพนังเป็นอย่างมาก
       
       พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

ทรงทราบถึงความเดือดร้อนของราษฎรในพื้นที่ และมี

พระราชดำริให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าช่วยเหลือราษฎร

ในพื้นที่อย่างต่อเนื่องยาวนานมาโดยลำดับถึง 13 ครั้ง

ตั้งแต่ปี 2521 จนเกิดมาเป็น “โครงการพัฒนาพื้นที่

ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ” โดยมี

“โครงการประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ”

(มีความหมายว่า “ประตูระบายน้ำที่ให้ประสบความสำเร็จ

ในการแยกน้ำ”)

หรือที่รู้จักกันในชื่อ “เขื่อนปากพนัง” เป็นส่วนสำคัญของ

โครงการ โดยพระองค์ได้พระราชทานแนวพระราชดำริให้

หาทางทางพิจารณาแก้ปัญหาทั้งน้ำท่วม น้ำแล้ง น้ำเค็ม

โดยการก่อสร้างประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิขึ้น

รวมถึงประตูระบายน้ำอื่นๆ รวมถึงระบบระบายน้ำ ระบบกัก

เก็บน้ำ และระบบส่งน้ำอื่นๆ ป้องกันการรุกล้ำของน้ำเค็มไม่ให้

เข้าไปทำลายพื้นที่เกษตร อีกทั้งยังมีแหล่งเก็บกักน้ำจืดและ

ลำน้ำสาขาไว้เพื่อการอุปโภคบริโภค เพื่อการเพาะปลูก และ

ยังช่วยบรรเทาเรื่องอุทกภัยได้ในที่สุด ชาวลุ่มน้ำปากพนังและ

พื้นที่ใกล้เคียงต่างซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ยิ่งนัก 

ประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิเมื่อมองจากระยะไกล

   "อนุสาวรีย์ปล่องโรงสีข้าวโบราณ" ในพิพิธภัณฑ์

เรื่องราวความเป็นมาของเขื่อนปากพนังและโครงการพัฒนา

พื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังฯ นั้นสามารถเข้าไปชมได้อย่างละเอียดที่

“พิพิธภัณฑ์เฉลิมพระเกียรติ โครงการพัฒนาพื้นที่

ลุ่มน้ำปากพนังฯ” ใน อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช

ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ที่เกิดจากโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง

อันเนื่องมาจากพระราชดำริของในหลวง ตัวอาคารพิพิธภัณฑ์

ตั้งอยู่ในบริเวณสถานที่ดำเนินโครงการพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง

ประกอบด้วยห้องทรงงานส่วนพระองค์ ห้องประชุมและ

ห้องนิทรรศการปากพนังในอดีต
       
       ภายในห้องนิทรรศการจัดแสดงได้อย่างน่าสนใจผ่านสื่อ

มัลติมีเดีย โดยมีเรื่องราวความรู้มากมายเกี่ยวกับโครงการ

พัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังฯ จัดแสดงไว้ให้ได้ศึกษากัน

ตั้งแต่พาไปย้อนอดีตสู่ลุ่มน้ำปากพนังที่เคยรุ่งโรจน์ทาง

ด้านเกษตรกรรม เป็นอู่ข้าวอู่น้ำของพื้นที่ภาคใต้ ก่อนที่จะ

ประสบกับสภาพปัญหาน้ำต่างๆ และสาเหตุของปัญหาที่

เกิดขึ้นกับพื้นที่ในโครงการฯ จากนั้นก็จัดแสดงให้เห็นถึง

พระมหากรุณาธิคุณของในหลวงที่มีต่อพื้นที่โครงการฯ

และมีการนำเสนอแผนการดำเนินงานโครงการพัฒนา

พื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ 

บรรยากาศภายในพิพิธภัณฑ์

โรงสีข้าวที่ไม่ได้ใช้งานริมแม่น้ำปากพนัง

และสุดท้ายเป็นส่วนของการจัดแสดงผลสำเร็จหลังโครงการ

เสร็จสิ้น และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่สำคัญ

ในภาคใต้ และบริเวณใกล้ๆกับพิพิธภัณฑ์ฯ ยังมี

"อนุสาวรีย์ปล่องโรงสีข้าวโบราณ"ที่ตั้งเด่นเป็นสง่าให้ได้ชมกัน

ซึ่งปล่องโรงสีข้าวโบราณนี้ ถือว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งปากพนัง

ที่แสดงให้เห็นว่า ในอดีตปากพนังมีความอุดมสมบูรณ์ใน

ฐานะอู่ข้าวอู่น้ำแห่งหนึ่งของเมืองไทย
       
       นอกจากนั้นหากมีโอกาสได้ล่องเรือชมทิวทัศน์ของ

แม่น้ำปากพนัง ก็ยังพอมองเห็นปล่องโรงสีข้าวโบราณของจริง

ให้เห็น และนอกจากนั้นก็ยังได้เห็นถึงชีวิตความเป็นอยู่แบบ

ชาวปากพนังที่มีความผูกพันกับสายน้ำ ที่หล่อเลี้ยงชีวิต

ชาวปากพนังให้อยู่ดีกินดี มองเห็นเรือประมงของชาวบ้าน

มากมายจอดเรียงรายไปตามแนวแม่น้ำ ได้เห็นชาวบ้าน

แล่นเรือออกมาหาปลา บ้านเรือนบางหลังที่ปลูกอยู่ริมน้ำ

ก็มีกระชังปลาและยออยู่หน้าบ้าน

และยังได้เห็น “ประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ”

ประตูน้ำที่แบ่งแยกน้ำจืดน้ำเค็มได้สำเร็จ ได้เห็นวิถีชีวิต

ความเป็นอยู่คู่กับธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์พูนสุขของชาว

ปากพนังแล้ว ยิ่งทำให้มั่นใจว่า

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

ทรงงานหนักเพื่อประชาชนของพระองค์มากเพียงใด 

วิถีชีวิตในแม่น้ำปากพนัง

    บรรยากาศบริเวณตลาดปากพนังริมแม่น้ำ  

ขอบคุณ MGR Online